Basa Bali Alus ring Lagu Pop Bali “Song Brerong”
03.49
Sajeroning masasuratan antuk basa Bali, sang maraga pangawi patut
nganutin tata linggih, sapasira sané nyurat, sapasira sané jagi ngwacén
sasuratan punika, miwah sapasira sané kagurit ring sasuratan punika.
Yéning sampun kawikanin sang sané pacang ngwacén sasuratan punika miwah
sang sané kagurit, wawu raris prasida ngwangun lengkara-lengkara sané
manut tata linggih. Napi ké patut mabasa andap, mabasa madia, mabasa
alus, utawi mabasa kasar.
Taler pateh asapunika ring masasuratan, inggian nyurat kriapatra ilmiah, miwah sasuratan kria sastra. Silih sinunggil kria sastra mawangun puisi Bali anyar sané nyabran rahina kasiarang pinaka gegitan panglilacita ring radio-radio sajebag jagat Bali, wénten lagu pop Bali. Yéning uratiang saking wangunipun, lagu pop Bali punika wantah mawangun puisi Bali anyar. Napi mawinan ipun kabaos lagu pop Bali? Duaning sasuratan punika patut kawacén mawirama/matembang saha kairingin antuk musik populer.
Duaning kasurat mabasa Bali, téks lagu pop Bali punika patut kasurat manut tetujon sang pangawi. Basa dasar lagu punika patut kapastikayang, napi ké mabasa andap, mabasa madia, utawi basa alus? Yéning sampun janten basa dasarnyané, sang pangawi patut ngawikanin tata anggah-ungguhing basa Bali. Yéning basa dasar lagu punika basa alus, mangda nglantur mabasa alus, yéning pangawitnyané mabasa madia, mangda nglantur mabasa madia. Ring sor puniki jagi katuréksain téks lagu pop Bali “Song Brérong” sané karipta olih A. A. Raka Sidan.
Téks Lagu Pop Bali Song Brérong
Ampura crita niki jakti-jakti,
né tiang pegawé negeri,
tugas ring kantor bupati,
golongan tiang tinggi.
Yén unduk gajih pantesné tiang ba sugih,
malahan lebih maan sampingan di sisi.
Nyaloin tanah pepesan tiang maan bati,
kwala telahné tiang siang ngerti.
Tan bina buka porotin berérong,
gajih telah di sepirit,
batin tanah telah di kafé,
kurenan wawa wéwé.
Yén kurenané nagih pipis baat limané,
yéning tip wétris iing limané nyelukin.
Satus satak tali selukang sing marasa,
ané jumah payu makenta.
Apa mirib ... lintang bubuné bolong,
Pipis liu né di kantong, buka amah berérong,
jani tusing nyidang ngomong,
telahné di song berérong.
Pipisé telah, telah amah berérong, (2x)
Pipisé telah, telahné di song berérong. (2x)
Pabecikan Basa Bali Lagu Pop Bali “Song Brérong”
Yéning rasa-rasayang, basa sané kanggén ring téks lagu Song Brérong puniki, sampun sakadi basa alus. Kasujatianipun, lagu puniki nganggén basa madia duaning basa alusnyané kirang becik, samaliha akéh pisan macampuh kruna-kruna basa andap. Pinaka ciri utama basa madia sané kanggén wantah kruna pangentos tiang sané basa alusnyané titiang. Tegesipun, yéning meled mabasa alus, sapatutnyané nganggén kruna titiang, wangun alus saking kruna icang/iang.
Ngiring turéksain sareng-sareng paletan kapertama saha sapunapi minab basané sané patut yéning kamanggehang mabasa madia. Kruna sané nénten manut kacirénin antuk cétak miring lan tebel.
Ampura crita niki jakti-jakti,
né tiang pegawé negeri,
tugas ring kantor bupati,
golongan tiang tinggi.
Paletan kapertama kawangun antuk 15 (limolas) kruna. Carik kapertama “Ampura crita niki jati-jati”, puniki lengkara alus madia, duaning nganggén kruna niki, andapnyané ené, alusipun puniki. Carik kaping kalih “né tiang pegawé negeri’ madaging kaiwangan, duaning nganggén kruna “né”. Né tiang, patutnyané Niki tiang.
Angkepan kruna pegawé negeri, kruna tugas, angkepan kruna kantor bupati, kruna golongan, miwah kruna tinggi, sami mawiwit saking basa Indonesia. Duaning nénten wénten alusipun, kangken pinaka kruna mider, kruna sané nénten mederbé wangun alus. Sané mangkin ngiring uratiang paletan kaping kalih, kadi ring sor puniki!
Yén unduk gajih pantesné tiang ba sugih,
malahan lebih maan sampingan di sisi.
Nyaloin tanah pepesan tiang maan bati,
kwala telahné tiang sing ngerti.
Paletan kaping kalih puniki, madaging 24 (papatlikur) kruna. Baris kapertama, madaging kaiwangan anggah-ungguh basa, duaning akéh nganggén kruna andap minakadi: (yen, unduk, pantesné, ba) patutnyané (yén, indik, patutné, ampun). Salanturnyané, carik kaping kalih taler wénten kaiwangan. Kruna maan patutnyané polih; kruna di patutnyané ring. Carik kaping tiga, kruna pepesan patutnyané seringan, kruna maan patutnyané polih. Carik kaping papat, taler wénten iwang. Kruna kewala patutnyané nanging; Kruna telahné patutnyané telasné.
Ngiring mangkin turéksain paletan kaping tiga, sané kawangun antuk 17 (pitulas) kruna kadi ring sor puniki.
Tan bina buka porotin berérong,
gajih telah di sepirit,
batin tanah telah di kafé,
kurenan wawa wéwé.
Tetiga krunané (buka, telah, di) sané iwang utawi kirang alus, sapatutnyané nganggén kruna (kadi, telas miwah ring). Ngiring uratiang malih kruna-kruna sané wénten ring paletan kaping papat, sané madaging 22 (kalih likur) kruna.
Yén kurenané nagih pipis baat limané,
Yéning tip wétris iing limané nyelukin,
Satus satak tali selukang tusing marasa,
Ané jumah payu makenta.
Paletan puniki akidik iwangnyané riantuk nuturang déwék padidi. Sané iwang wantah kruna (yén, tusing, ané, miwah payu). Sapatutnyané nganggén kruna (yén, nénten, sané, miwah durus). Kaiwangan ring paletan kaping lima lan nenem, kawedar ring sor puniki.
Apa mirib ... lintang bubuné bolong.
pipis liu né di kantong,
buka ya amah berérong,
jani tusing nyidang ngomong,
telahné di song berérong.
Pipisé telah, telah amah berérong,
pipise telah, telahné di song berérong.
Paletan kaping lima lan nenem puniki kawangun antuk 33 kruna. Basa puniki, yéning kanggén makaengan padidi, dados kadi punika. Nanging yéning katiba ring anak lianan, janten patut kabecikin. Pabecikannyané, Angkepan kruna apa mirib, patutnyané napi minab; ankepan kruna pipis liu, patutnyané jinah akéh; angkepan kruna di kantong, patutnyané ring kantong; angkepan kruna buka ya amah patutnyané kadi kateda; angkepan kruna jani tusing nyidang patutnyané mangkin ten prasida; angkepan kruna telahne di patutnyané telasné ring. Angkepan kruna pipisé telah patutnyané jinahé telas, angkepan kruna telah amah patutnyané telas teda.
Lagu pop Bali “Song Brérong” padruén A. A. Raka Sidan puniki nganggén basa Bali madia. Duaning asapunika, titiang mapangapti mangda para pangawi téks lagu pop Bali, sadurung lagu druéné jagi karekam, becikan turéksain riin basannyané mangda manados produksi rekaman sané becik lan patut. Malarapan basa Bali sané becik lan patut ring reriptan lagu-lagu pop Bali, parajana Baliné pacang sayan waged mabasa Bali duaning silih sinunggil kawigunan lirik-lirik laguné, sajaba pinaka panglilacita, taler pinaka tuntunan widang akademis.
Taler pateh asapunika ring masasuratan, inggian nyurat kriapatra ilmiah, miwah sasuratan kria sastra. Silih sinunggil kria sastra mawangun puisi Bali anyar sané nyabran rahina kasiarang pinaka gegitan panglilacita ring radio-radio sajebag jagat Bali, wénten lagu pop Bali. Yéning uratiang saking wangunipun, lagu pop Bali punika wantah mawangun puisi Bali anyar. Napi mawinan ipun kabaos lagu pop Bali? Duaning sasuratan punika patut kawacén mawirama/matembang saha kairingin antuk musik populer.
Duaning kasurat mabasa Bali, téks lagu pop Bali punika patut kasurat manut tetujon sang pangawi. Basa dasar lagu punika patut kapastikayang, napi ké mabasa andap, mabasa madia, utawi basa alus? Yéning sampun janten basa dasarnyané, sang pangawi patut ngawikanin tata anggah-ungguhing basa Bali. Yéning basa dasar lagu punika basa alus, mangda nglantur mabasa alus, yéning pangawitnyané mabasa madia, mangda nglantur mabasa madia. Ring sor puniki jagi katuréksain téks lagu pop Bali “Song Brérong” sané karipta olih A. A. Raka Sidan.
Téks Lagu Pop Bali Song Brérong
Ampura crita niki jakti-jakti,
né tiang pegawé negeri,
tugas ring kantor bupati,
golongan tiang tinggi.
Yén unduk gajih pantesné tiang ba sugih,
malahan lebih maan sampingan di sisi.
Nyaloin tanah pepesan tiang maan bati,
kwala telahné tiang siang ngerti.
Tan bina buka porotin berérong,
gajih telah di sepirit,
batin tanah telah di kafé,
kurenan wawa wéwé.
Yén kurenané nagih pipis baat limané,
yéning tip wétris iing limané nyelukin.
Satus satak tali selukang sing marasa,
ané jumah payu makenta.
Apa mirib ... lintang bubuné bolong,
Pipis liu né di kantong, buka amah berérong,
jani tusing nyidang ngomong,
telahné di song berérong.
Pipisé telah, telah amah berérong, (2x)
Pipisé telah, telahné di song berérong. (2x)
Pabecikan Basa Bali Lagu Pop Bali “Song Brérong”
Yéning rasa-rasayang, basa sané kanggén ring téks lagu Song Brérong puniki, sampun sakadi basa alus. Kasujatianipun, lagu puniki nganggén basa madia duaning basa alusnyané kirang becik, samaliha akéh pisan macampuh kruna-kruna basa andap. Pinaka ciri utama basa madia sané kanggén wantah kruna pangentos tiang sané basa alusnyané titiang. Tegesipun, yéning meled mabasa alus, sapatutnyané nganggén kruna titiang, wangun alus saking kruna icang/iang.
Ngiring turéksain sareng-sareng paletan kapertama saha sapunapi minab basané sané patut yéning kamanggehang mabasa madia. Kruna sané nénten manut kacirénin antuk cétak miring lan tebel.
Ampura crita niki jakti-jakti,
né tiang pegawé negeri,
tugas ring kantor bupati,
golongan tiang tinggi.
Paletan kapertama kawangun antuk 15 (limolas) kruna. Carik kapertama “Ampura crita niki jati-jati”, puniki lengkara alus madia, duaning nganggén kruna niki, andapnyané ené, alusipun puniki. Carik kaping kalih “né tiang pegawé negeri’ madaging kaiwangan, duaning nganggén kruna “né”. Né tiang, patutnyané Niki tiang.
Angkepan kruna pegawé negeri, kruna tugas, angkepan kruna kantor bupati, kruna golongan, miwah kruna tinggi, sami mawiwit saking basa Indonesia. Duaning nénten wénten alusipun, kangken pinaka kruna mider, kruna sané nénten mederbé wangun alus. Sané mangkin ngiring uratiang paletan kaping kalih, kadi ring sor puniki!
Yén unduk gajih pantesné tiang ba sugih,
malahan lebih maan sampingan di sisi.
Nyaloin tanah pepesan tiang maan bati,
kwala telahné tiang sing ngerti.
Paletan kaping kalih puniki, madaging 24 (papatlikur) kruna. Baris kapertama, madaging kaiwangan anggah-ungguh basa, duaning akéh nganggén kruna andap minakadi: (yen, unduk, pantesné, ba) patutnyané (yén, indik, patutné, ampun). Salanturnyané, carik kaping kalih taler wénten kaiwangan. Kruna maan patutnyané polih; kruna di patutnyané ring. Carik kaping tiga, kruna pepesan patutnyané seringan, kruna maan patutnyané polih. Carik kaping papat, taler wénten iwang. Kruna kewala patutnyané nanging; Kruna telahné patutnyané telasné.
Ngiring mangkin turéksain paletan kaping tiga, sané kawangun antuk 17 (pitulas) kruna kadi ring sor puniki.
Tan bina buka porotin berérong,
gajih telah di sepirit,
batin tanah telah di kafé,
kurenan wawa wéwé.
Tetiga krunané (buka, telah, di) sané iwang utawi kirang alus, sapatutnyané nganggén kruna (kadi, telas miwah ring). Ngiring uratiang malih kruna-kruna sané wénten ring paletan kaping papat, sané madaging 22 (kalih likur) kruna.
Yén kurenané nagih pipis baat limané,
Yéning tip wétris iing limané nyelukin,
Satus satak tali selukang tusing marasa,
Ané jumah payu makenta.
Paletan puniki akidik iwangnyané riantuk nuturang déwék padidi. Sané iwang wantah kruna (yén, tusing, ané, miwah payu). Sapatutnyané nganggén kruna (yén, nénten, sané, miwah durus). Kaiwangan ring paletan kaping lima lan nenem, kawedar ring sor puniki.
Apa mirib ... lintang bubuné bolong.
pipis liu né di kantong,
buka ya amah berérong,
jani tusing nyidang ngomong,
telahné di song berérong.
Pipisé telah, telah amah berérong,
pipise telah, telahné di song berérong.
Paletan kaping lima lan nenem puniki kawangun antuk 33 kruna. Basa puniki, yéning kanggén makaengan padidi, dados kadi punika. Nanging yéning katiba ring anak lianan, janten patut kabecikin. Pabecikannyané, Angkepan kruna apa mirib, patutnyané napi minab; ankepan kruna pipis liu, patutnyané jinah akéh; angkepan kruna di kantong, patutnyané ring kantong; angkepan kruna buka ya amah patutnyané kadi kateda; angkepan kruna jani tusing nyidang patutnyané mangkin ten prasida; angkepan kruna telahne di patutnyané telasné ring. Angkepan kruna pipisé telah patutnyané jinahé telas, angkepan kruna telah amah patutnyané telas teda.
Lagu pop Bali “Song Brérong” padruén A. A. Raka Sidan puniki nganggén basa Bali madia. Duaning asapunika, titiang mapangapti mangda para pangawi téks lagu pop Bali, sadurung lagu druéné jagi karekam, becikan turéksain riin basannyané mangda manados produksi rekaman sané becik lan patut. Malarapan basa Bali sané becik lan patut ring reriptan lagu-lagu pop Bali, parajana Baliné pacang sayan waged mabasa Bali duaning silih sinunggil kawigunan lirik-lirik laguné, sajaba pinaka panglilacita, taler pinaka tuntunan widang akademis.
0 komentar