Naskah Pidarta Tatwaning Guru Bhakti

00.47



Om Swastyastu

Ida-dané miwah sameton sami sané banget wangiang titiang. Pinih riin lugrayang titiang ngaturang pangayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuécan-Ida mawinan titiang miwah Ida-dané prasida mangguhin karahajengan, saha prasida mapadu wedana rahinané mangkin. Ring galahé sané becik puniki titiang pacang matur samatra ngeninin indik “Guru Bhakti”.
            Makasujatiné sampun sering pisan piragin titiang saking para guru pengajiané, mungguing titiang miwah para siswané tiosan patut nyinahang rasa subakti ring sang maraga guru. Napi mawinan asapunika? Nénten ja tios, duaning makasami jadmané madué utang ring sang meraga dangacarya sané kabaos guru. Kahuripan imanusa nganutin tigang pepalihan sané kabaos Utpeti, Sthiti, miwah Pralina (mijil, maurip, miwah lampus).
              Manut kecaping sastra agama, wénten papat bacakan guru sané ngicénin pamargi miwah tuntunan ring i manusa, sané ketah kabaos catur guru, luiré: guru rupaka, guru pangajian, guru wisésa, miwah guru swadhiyaya. Makasami manusané kaucap madué utang ring makacatur guruné punika. Duaning madué utang, patut utangé punika kataur. Raris, sapunapi tatacarané naur utangé punika? Naur utang ring catur guru, nénten ja wantah antuk jinah sakadi naur utang ring bank, nanging dados taur antuk pangubahkti. Mawinan wénten ajahan sané kabaos “Guru Bhakti”.
Inggih, Ida dané sinamian sané kusumayang titiang. Sané mangkin jagi tlatarang titiang kapatutan pangubhaktin druéné ring catur guru punika. Kapertama indik subakti ring guru rupaka. Sané kabaos guru rupaka inggih punika i aji kalih i biang, i mémé miwah i bapa. Yéning wacén susastra agama druéné, i aji kalih i biang punika kabaos nyasan ibu pertiwi lan akasa sané mawinan metu kahuripan i manusa. Makasami kocap jadmané maderbé utang majeng ring guru rupakannyané. Utang druéné ring guru rupaka kabaos wénten tetiga: (1) utang jiwa premana utawi utang urip, (2) utang guna utawi kaweruhan, miwah (3) utang artabrana.
             Sané kabaos utang jiwa miwah utang urip, duaning wantah i guru rupaka sané mapakardi mawinan wénten i anak sané mijil makta urip suang-suang. Yéning nénten wénten i mémé miwah i bapa, i biang miwah i aji, majanten ida-dané miwah titiang nénten wénten ring jagaté. Raris, sangkaning rasa satya miwah sayang i guru rupaka setata ngajah urukin sentanannyané mangda sida rahayu, mangda madué kaweruhan miwah kawagedan mawinan kasekolahang ring lembaga pendidikan formal. Kaweruhan punika sané pacang kanggén bekel sarahina, ngupadi kahuripan sané sukerta. Punika sané kabaos utang guna ring rerama.
             Raris utang sané kaping tiga, utang artabrana. Yéning sida kawilangin, tan makadi-kadi agengnyané i anak maderbé utang ring raramannyané. Ngawit kantun manusané ring tengahing garban, i rerama sampun akéh nelasang prebéa, pangaptiné mangda sida ngamolihang putra sané luih, sané suputra. Raris sasampun ianak embas, sarahina taler kamertanin, kaajah-urukin mangda dados anak wikan miwah widagda. Makasami pamarginé punika nelasang prabea marupa artabrana, inggian marupa pangan-kinum, miwah jinah sané akéhnyané tan pawilangan. Punika mawinan makasami jadmané maderbé utang artabrana.
             Majalaran ring wénten utang sané tetiga punika, metu raris baos “Sorga seorang anak terletak di kaki seorang ibu”. Puniki mateges mungguing utang ring guru rupaka nénten pacang telas antuk naur. Puniki sané patut kawikanin sareng sami. Naur utang ring guru rupaka abot dangan kabaos. Abotnyané, duaning nénten pacang sida telas utangé punika kataur. Danganyané, duaning dados taur antuk rasa bhakti, antuk Angawe sukanikang wong atuha, ‘membuat senang hati orang tua’, ngidepang saluir raos i rerama. Sakantun ring kahuripan Brahmacari, kayun jemet malajahang angga antuk dasar pasaja, utawi sederana, nginger padruén anak tua. Raris sasampuné maderbé pikolih, éling ngupapira i rerama saha warisannyané marupa tetamian. Jelé melah, ala ayu anaké tua patut druénang sakasidan, pateh bhaktiné ring nresnain rabiné. 
            Sané kaping kalih, subakti ring guru pangajian. Mangkin para guru pangajiané sampun akéh pisan sané maderbé gelar sarjana. Para pejabat pemerintahané taler akéh sané sarjana. Wénten présidén, wénten gubernur, wénten dokter, wénten ahli téknologi, miwah sané lianan. Makasami wiwitnyané sangkaning dané-dané punika malajah ring pendidikan formal. Anaké sané dados pejabat, sané sarjana, doktor, miwah profésor makasami sangkaning malajahang angga ring pendidikan formal. Makasami para sujanané punika wit saking mlajahang angga ring pendidikan formal. Sang dangacarya, sané ngicénin ajahan kaweruhan para muridé ring sekolahan wantah guru pangajian. Kabaosang mungguing tugas guruné punika dahat abot utawi berat “memanusiakan anak manusia”. Guru pinaka penghapus kegelapan saha kakaryanang lagu “Pahlawan Tanpa Tanda Jasa”. Punika mawinan para umat Hinduné patut subhakti ring sang maraga guru pengajian.
Sané kaping tiga, subakti ring guru wisésa. Sané kabaos guru wisésa wantah saluir kramané sané madué swadharma ngawésayang jabatan ring instansi miwah lembaga-lembaga pemerintahan. Dané-dané punika sané setata ngokasang pula pali pamargin pemerintahan panegara druéné mangda sida degdeg, rajeg kerta raharja, mawinan parajanané sami rumasa katedungin ri kalaning ngupadi huripnyané suang-suang. Patut pisan taler guru wisésané baktinin sareng sami mangda jagaté mangguhin kadigjayan, jagadhita, tata tentrem, gemah lipah, adil, lan makmur.
Ida dané sinamian sané psinggihin titiang, pinaka umat Hindu, titiang miwah Ida-dané, sampun saking nguni pisan setata ngaturang pangubakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Puniki manut ring bacakan Sila ”Ketuhanan Yang Maha Esa” sané mateges percaya ring Ida Hyang Widhi Wasa, mautsaha ngamargiang ajahan Ketuhanan saha ngimpasin saluir sané nénten kadadosang. Ida Sang Hyang Widhi sané maraga tunggal, wiapi wiapaka nirwikara, kabaos maha pengasih lan maha penyayang, mahatahu, mahasuci, mahaadil, taler maha pengampun, patut baktinin sareng sami. Tatujonnyané mangda setata Ida nyuryanin jagaté saha ngicénin iraga waranugraha gumanti jagaté degdeg, rajeg, sukerta trepti, lan santih.
Indik tatacara nyinahang pangubakti ring Ida, majanten antuk ngamargiang swaginan uripé saha bajeg ngamargiang Panca Yadnya. Sajeroning ngamargiang yadnya sané lelima punika patut kadasarin antuk Tri Kaya Parisuda. Kayika, Wacika, Manacikané mangda setata luih mawinan metu pikayunan mikukuhin ajahan Tat Twam Asi, mangda sida mahurip saling asah-asih-asuh, sagilik saguluk, salung-lung sabhayantaka, paras paros sarpana ya. Makasami punika prasida kamargiang duaning iraga mikukuhin dasar agama sané kabaos Panca Sradha, percaya ring kawentenan Brahman, Atman, Karmaphala, Punarbhawa, miwah Moksa.
Ida dané sinamian sané pisinggihin titiang. Napi luir sané atur uningayang titiang diwawu, prasida kacutetang kadi asapuniki. Riantuk panijilan druéné ring jagaté acintia saha mabekel utang. Patut sareng sami numbuhang rasa subakti ring sang sinanggeh catur guru. Néntem pisan kapatutang jadmané tempal ring guru, duaning punika mawasta alpaka guru, tur agung pisan kocap dosannyané. 
Inggih, wantah kadi amunika titiang prasida ngwedar indik kapatutan subakti druéné ring sang maraga guru. Matur suksma ping banget pisan mantuk ring uratian Ida-dané, saha nunas pangampura mantuk ring saluir kakirangan atur titiang. Inggih, puputin titiang antuk parama santih. Om Santih Santih Santih Om.

You Might Also Like

0 komentar

Popular Posts

Like us on Facebook

Flickr Images