Ajahan “Asta Brata” (Hindu) Makalarapan Nuntun Karakter Calon Pemimpin
04.01
Sareng
sami sampun ngrasayang mungguing aab jagaté mangki akéh pisan mapuara kahuripan sané becik, landuh, gemuh,
raharja, sukerta, tatan kirangan pangan kinum. Sampun akéh pisan jadmané mangkin sané huripnyané sukerta, bagia, nénten kirangan artabrana.
Bilih-bilih wénten
sané prasida mupulang padruénan, kantos lintangan ring sané kabaos tegep. Puniki macihna
ring wewangunan fisiké sané sayan luih, megah, méwah, kadi angganing
suargaloka. Indik wewangunan kantoran, hotel, margi-margi ageng, bandara,
villa, geria, puri, jero, pura-pura, mesjid, gereja, miwah sané lianan, sampun taler sayan paripurna.
Ri kalaning nglanturang
kahuripan sané
sampun karasayang becik puniki, duaning urip ring jagaté nénten dados pasahang ring
konsep rwabhinéda, majanten kantun akéh sané patut pikayunin. Yéning iketang ring tetujon pawangunan
nasionalé sané ngulatiang kahuripan “Masyarakat bahagia dan sejahtera, adil dan
makmur”, prasida karasayang kantun akéh kekiranganipun. Yadiastun sampun akéh kramané ngamolihang kasukertan, taler
kantun akéh
parajanané sané kabaos wénten ring sorin kanistan ‘di bawah garis kemiskinan’. Tegesipun,
kantun akéh
parajanané sané uripnyané méweh, minakadi kantun durung
maderbé jero (paumahan), durung
mrasidayang nglanturang masekolah utawi kuliah. Taler kantun akéh sané maderbé pakaryan kirang becik, sané upah utawi gajihnyané durung manut ring sané kaaptiang.
Sajeroning niténin kahuripan parajanané mangda mangguhang kasukertan
sané adil (kebahagiaan yang berkeadilan), banget kaptiang para calon tedung
jagat (pemimpin) sané umandel, inggil, madué kawikanan, kawagedan, sané imbang ring moralitasnyané. Mangda madué moralitas becik, patut sareng
sami kayun nagingin angga antuk dasar-dasar ajahan agama. Ring ajahan agama
Hindu wénten
silih sinunggil ajahan kepemimpinan sané kabaos Asta brata. Asta brata inggih punika akutus
bacakan ajahan dharma sané patut kanggén pinaka gegamelan antuk anaké sané pacang ngambil pakaryan
ngawawa jagat utawi ngamel jabatan-jabatan sané mabuat ring jagaté.
Makakutus ajahan asta brata
punika wantah marupa tata parilaksana hayu antuk niru utawi nginutin
sifat-sifat utama para déwatané, luiripun: (1) Surya brata, (2) Indra brata, (3)
Yama brata, (4) Bayu brata, (5) Agni brata, (6) Candra brata, (7) Kuwéra brata, miwah (8) Baruna
brata.
1)
Surya brata tegesipun, sang ngamel jagat
patut madué
karakter nginutin sifat-sifat Déwa Surya, inggih punika karakter cinta ilmu, wikan
(pintar), waged (terampil), wagmi (ahli),
miwah wicaksana (bijaksana), mawinan
pacang sayaga ngicénin pangajah-uruk, piteket-piteket, pawarah-warah utawi (sinar penerangan) mantuk ring sang sané kapimpin.
2)
Indra brata tegesipun, para para guru wisésané kapatut prasida nulad
karakter Déwa
Indra. Karakter Déwa
Indra sané
ketah kabaos Déwa (kesuburan lan kemakmuran) mangda katinutin antuk sang sané ngawawa jabatan, ring
soang-soang instansi/lembaga. Tegesnyané, sang maraga guru wisésa kaptiang mangda prasida
ngulatiang parajanané ngamolihang kasukertan miwah kasubagian. Sang maraga
pemimpin nénten
dados ngutamayang kasukan angga, patut ngutamayang kasukan parajana lan
panegara (mengutamakan kepentingan umum).
3)
Yama brata tegesipun, para manggalané kaptiang mangda prasida
nginggilang sifat adil, nenten alap anéh (tidak
tebang pilih) sakadi karakter sané kadruénang olih Ida Batara Yama. Hyang Yama sané madué pakaryan ngadilang para atman
jadmané sané ngranjing ka sunialoka. Para
guru wisésané patut makérti nguratiang pabuatan
parajanané
makasami antuk pikayunan samarata, nénten pisan wénten nginggilang utawi ngandapang parajana. Pateh
antuka ngicénin
uratian mangda makasami marasa madué tedung jagat sané yukti-yukti ngayomin rakyat.
4)
Candra brata tegesipun karakter budi
pekerti sané
luhur utawi adiluhung riantuk Hyang Candra kabaos Dewa Bulan madué sinar
lemah lembut sané
nyinahang karakter sadu gunawan, asih-kinasihan (penuh rasa kasih sayang). Puniki mapiteges sang maraga peminpin
becik pisan yéning
prasida nglarang gaya kepemimpinan démokratis, nénten nglaksanayang kepemimpinan otoriter/diktator.
5)
Agni brata, tegesipun karakter nginutin
sifat Dewa api. Sang maraga pemimpin mangdané kasidhan nginutin sifar dewa
api sané
panes murub kadi geniné angabar-abar. Para manggala utawi pejabaté mangdané madué semangat sané becik, nénten dados loyo utawi ayem.
Napi luir pakibeh jagaté mangda kasanggra tur katiténin antuk semangat utawi
karakter memiliki daya juang yang tinggi.
6)
Bayu brata, tegesipun sumanggup nginutin
sifat Déwa
Bayu utawi Déwa
Angin. Wirasanipun sang ngamel jagat utawi para manggala sayaga mesusupan ring
saluir widang kahuripan, masusupan ring saluir lapisan parajanané gumanti sang sané kapimpin marasa dayuh
ngamolihang pangayoman saking guru wisésa.
7)
Kuwéra brata, tegesipun wibuhing artabrana.
Becik pisan yéning
sang maraga guru wisésa mawiwit saking anaké sané kamulan madué artabrana, madué kasugihan mangda ri kalaning
ngénterang jagat utawi lembaga nénten banget pamerih. Nénten madué pakayunan loba angkara pacang
mupulang kasugihan mawinan setata jemet makértiyasa pinaka pelayan
masyarakat sané
ngutamayang yasa utawi pangabdian.
8)
Baruna brata, mateges prasida nginutin
karakter kadi Dewa Laut. Sang sané prasida nulad karakter Dewa Laut madué pikayunan sané luihing utama, madué pangrasa kalintang jimbar,
sané kabaos memiliki pandangan yang jauh ke depan. Madué pikayunan sané panjang, nginggilang kautaman
yasakérti imbangang ring mamuatang
kasukan jagat sané
cendek saha nyungkanin (menyesatkan).
Asapunika makudang-kudang tuntunan karakter
sané prasida kaketus saking ajahan
Asta Brata kepemimpinan Hindu. Mogi-mogi prasida karesepang saha kalaksanayang,
utaminipun olih para guru wisésané mangda ring warsa anyar 2013 puniki kahuripan
parajanané
sayan sukerta, santi, miwah paripurna. Astungkara!
0 komentar